Recent was ik aan het zappen toen ik het programma "Undercover boss" op TV tegenkwam. Bij gebrek aan beter liet ik het opstaan, niet wetende wat het zou inhouden en/of het wel de moeite zou zijn. Laat staan dat ik wist dat het me aangenaam zou gaan verrassen, ontroeren zelfs te weten dat er nog goede werkgevers bestaan.

Het format

"Undercover Boss" is een Amerikaans en Brits TV-programma waarbij een CEO of iemand anders van het hogere management undercover in hun eigen onderneming de werkvloer opgaat. Ze doen zich voor als een nieuwe werknemer die beneden aan de ladder start, om zo een zicht te krijgen op het reilen en zeilen binnen hun eigen onderneming. Om niet door de mand te vallen, krijgen ze een volledige make-over, een alias én zelfs een eigen achtergrondverhaal. Hoewel dat misschien niet meteen eerlijk en oprecht lijkt, zijn de bedoelingen dat uiteindelijk wel. Uiteraard zien ze hier en daar wel dingen die ze liever niet zien, zoals zelfs duidelijke overtredingen van het beleid (wat gebeurde met de beste intenties van de werknemer!), maar leren ze ook snel de knelpunten binnen hun eigen onderneming kennen.

Meer dan eigenbelang?

Je zou kunnen denken dat ze dit doen om eerder de medewerkers en diens prestaties in het oog te houden, toch is dit niet de basis van het verhaal. Ze zien al snel in dat de meeste werknemers best erg gemotiveerd zijn en begaan zijn met hun onderneming maar dikwijls geconfronteerd worden met elementen die hun werkzaamheden bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken. Het leuke aan het verhaal is dan ook dat de werkgever met deze inzichten aan de slag gaat. Ze gebruiken de verkregen informatie om de werkstromen te optimaliseren en de pijnpunten te verbeteren. Uiteraard blijft de insteek nog steeds het economische oogpunt: betere werking = betere prestaties = meer verkopen = meer winst, e.d. maar toch lijken ze ook effectief oprecht begaan te zijn met de medewerker zelf.

Rekening houden met de persoon achter de werknemer

Het mooie is dan ook dat ze niet alleen bereid zijn om investeringen te doen in hun eigen onderneming maar ook in de mensen die zich uitermate inspannen voor hun onderneming.

Op het einde denken de medewerkers dat ze opnieuw een interview hebben met de nieuwe werknemer, terwijl de werkelijkheid duidelijk wordt wanneer voor hun iemand anders verschijnt. Weliswaar dezelfde persoon, maar deze keer in diens eigen hoedanigheid. De verbazing is extra groot wanneer blijkt dat het management effectief naar hun grieven en grollen heeft geluisterd (die ze dikwijls zelf ook hadden ondervonden) en ze daarenboven ook nog eens een loonsopslag, de mogelijkheid tot betaald verlof te nemen (wat er blijkbaar niet altijd vanzelfsprekend is), een functieverhoging of zelfs een eigen woonst toegekend krijgen. Een extraatje op maat van de betrokkene zelf.

Ontroerend

Hoewel het om een TV-programma gaat en we dit uiteraard in deze context moeten zien, vond ik het best ontroerend om te zien hoe de mensen op dit "cadeau" reageerden. Het is zoals een werknemer het omschreef "mijn leven is op 20 minuten tijd (positief) veranderd". Ik vond het vooral merkwaardig te zien, hoe het hoger management niet alleen oog had voor het "werken - werken - werken"- verhaal, maar ook voor de "mens" in dit verhaal.

Het stellen van een voorbeeld

Ik kan het dan ook niet laten om de koppeling te maken naar sommige huidige werkgevers. Werkgevers waarvoor enkel de winstmarges een rol spelen, dikwijks ten koste van de noden van de werknemer. Werkgevers die er geen oor noch oog voor hebben voor een medewerker die aan de alarmbel trekt. Werkgevers die denken dat ze goed bezig zijn als ze "maatregelen" aanbieden om het een werknemer aangenaam te maken (zoals vb. het aanbieden van "beter slapen- workshops") om op papier in orde te zijn, maar in werkelijkheid alles een lege doos blijft.

Ik ben dan ook niet meer verwonderd als ik hoor dat er binnen bepaalde ondernemingen de ene na de andere medewerker uitvalt met een burn-out. Jammer dat veel werkgevers dan nog steeds niet in eigen boezem durven kijken, maar het dikwijls nog steken op de individuele werknemer die "waarschijnlijk toch niet uit het juiste hout voor de functie gesneden was".

Wel, om af te ronden: we staan allemaal onder druk, zeker in tijden van crisis. De werkgever, de winstmarges, de producties, de verwachtingen, maar zeker ook: de mensen die het werk moeten doen en misschien zijn zij nog wel het kostbaarste kapitaal binnen een onderneming...